วันเสาร์ที่ 15 มีนาคม 2568

ศาสตราจารย์ ดร.สุชัชวีร์ สุวรรณสวัสดิ์ อดีตนายกสภาวิศวกร และอดีตนายกวิศวกรรมสถานแห่งประเทศไทยฯ (วสท.) โดยโพสต์ผ่านเฟซบุ๊คส่วนตัว กล่าวถึงเหตุการณ์พังถล่มของโครงสร้างระหว่างการก่อสร้างทางยกระดับพระราม 2 เมื่อกลางดึกคืนที่ผ่านมา

อีกแล้ว สะพานถล่ม คนตาย เพราะไม่จริงจัง และ “ไม่ถอดบทเรียน 4 ข้อ” สังคมไทยไร้ความปลอดภัย

ผมได้ข่าว “สะพานถล่ม” แถวพระราม 2 ผมรู้สึก “เสียใจ” จนถึงระดับ “คับแค้นใจ” เพราะในฐานะวิศวกรโยธาคนหนึ่ง เป็นอดีตนายกสภาวิศวกร และอดีตนายกวิศวกรรมสถานแห่งประเทศไทยฯ (วสท.) ที่เห็น “ความวิบัติ” มานับครั้งไม่ถ้วน และเห็น “คนเจ็บ คนตาย” มานับไม่ถ้วนเช่นกัน แต่เหตุสลดก็ยังเกิดขึ้น ซ้ำซาก ในสังคมไทย

ผม “เตือนแล้ว” และ “แนะนำ” นับครั้งไม่ถ้วน แล้วเช่นกัน ทุกอย่างยังคงแย่เหมือนเดิม เพราะ “เราลืมง่าย” ทั้งผู้รับผิดชอบ หรือเจ้าของโครงการ ไม่จริงใจ “ไม่ถอดบทเรียน” เพื่อหาสาเหตุ นำไปสู่การ “เอาผิด” กับผู้กระทำผิด รอเรื่องเงียบ แล้วก็ปล่อยผ่าน คนทำผิดเขาก็รู้แกว ไม่ต้องใส่ใจ ไม่สนใจ จริงไหม

ผมขอเรียนว่า “สาเหตุการถล่ม” ของการก่อสร้าง มีไม่กี่เรื่อง วิศวกรโยธาเรียนกันมาทุกคน เพียงต้องถอดบทเรียน 4 ข้อ เพื่อหาสาเหตุ ดังนี้

1. ปัญหา “การออกแบบ” ไม่ได้มาตรฐาน
คือ วิศวกร หรือผู้ออกแบบ “คำนวนผิด” ทำให้การออกแบบต่ำกว่ามาตรฐาน เมื่อทำก่อสร้าง หรือเมื่อใช้งาน จึงไม่สามารถรับน้ำหนักได้ โครงสร้างจึงถล่ม

กรณีนี้ ตรวจสอบได้จาก “รายการคำนวน” ก็บอกได้ว่า “ผู้ออกแบบ” ออกแบบผิดมาตรฐาน ต้องรับผิดชอบ

2. ปัญหา “การก่อสร้าง” ไม่ได้มาตรฐาน
คือ “ผู้รับเหมา” และ “ผู้ควบคุมงาน” ไม่ทำตามแบบก่อสร้าง หรือ ไม่ทำตามขั้นตอนที่ถูกต้อง โครงสร้างจึงถล่ม เพราะลดมาตรฐานการก่อสร้าง

กรณี ตรวจสอบโดน การเก็บตัวอย่างเหล็ก ปูน มาทดสอบ และสัมภาษณ์ผู่เกี่ยวข้อง ก็รู้ทันทีว่าทำผิด “ผู้รับเหมา” และ “ผู้คุมงาน” ต้องรับผิดชอบ

3. ปัญหา “การใช้งาน” ไม่ได้มาตรฐาน
เมื่อออกแบบ และก่อสร้าง ถูกต้องตามมาตรฐาน แต่ “เจ้าของ” หรือ “ผู้ใช้งาน” ใช้งานผิดประเภท เช่น ออกแบบมาเป็นบ้านพักอาศัย แต่กลับใช้เป็นโกดังเก็บของ น้ำหนักบรรทุกเกิน ก็พัง

กรณีนี้ เจ้าของ หรือผู้ใช้งาน ก็ต้องรับผิดชอบ

4. ปัญหา “ภัยพิบัติ” จากธรรมชาติ
หาก ออกแบบ ก่อสร้าง และใช้งาน “ถูกต้อง” แต่เกิดภัยธรรมชาติ เช่น “แผ่นดินไหว” หรือ “พายุรุนแรง” เกินที่ถูกกำหนดในมาตรฐาน

กรณีนี้ คงถือเป็น “เหตุสุดวิสัย” แต่ผมย้ำว่า ต้องเกินกว่าที่ระบุไว้เท่านั้น ถึงจะอ้างข้อนี้ได้ เพราะมีหลาย กรณี ที่จะ “เบี่ยงเบน” ประเด็น มาเข้าข้อนี้ ทั้งๆที่ ทำผิดข้อ 1-3 เรามักเห็นๆกันอยู่ จริงไหมครับ?

ผมและแนวร่วม “ภาควิชาการ” และ “ภาคประชาชน” จึงพยายาม “แก้ปัญหา” ด้วยการเสนอ “กฎหมายเพื่อความปลอดภัยสาธารณะ” ฉบับประชาชน รอพี่น้องประชาชนมาลงชื่อให้เกิน 10,000 ชื่อ

สาระสำคัญของ ร่าง พ.ร.บ.ฉบับคือการมี “เจ้าภาพ” ในการรับเรื่องร้องเรียน ติดตามการแก้ปัญหา ถอดบทเรียน นำไปสู่การหา “ผู้รับผิดชอบ” และ “เยียวยา” ผู้ประสบภัยสาธารณะ ให้ได้รับความเป็นธรรม และยังจะทำหน้าที่ “ตรวจสอบสาเหตุอุบัติภัย” แทนหน่วยงานที่เกิดเหตุ เพื่อให้เกิดความโปร่งใส

แต่พอเรื่องสะพานถล่ม คนตาย เงียบ ก็ไม่มีใครมาลงชื่อ ความตั้งใจดีๆ นี้ จึงไม่ไปถึงไหน สักที

ผมขอเชิญชวนทุกท่านมาร่วมลงชื่อ เสนอพรบ.ความปลอดภัยสาธารณะ ที่ http://thaipublicsafety.org ไม่งั้นจะเจ็บตายอีกเท่าไหร่

ด้วยความห่วงใย
สุชัชวีร์ สุวรรณสวัสดิ์