ฟังเรื่องไซอิ๋วจากศิลาจารึก
ไปศึกษาจารึกราชวงศ์ถัง
จารึกครั้งพันกว่าปีที่มีอยู่
เป็นหลักฐานของเก่าเขาให้ดู
เพื่อจะรู้ประวัติศาสตร์ของชาติจีน
เรื่องพระ “ถังซัมจั๋ง” ครั้งยังหนุ่ม
หลายแง่มุมของพระดีที่เคร่งศีล
สู่อินเดียไม่ง่ายต้องป่ายปีน
เดินด้วยตีนข้ามภูผาหาคัมภีร์

พระอาจารย์ดุษฎี เมธงฺกุโร ให้เขียนเรื่องพระถังซัมจั๋ง พระจีนในสมัยราชวงศ์ถังที่ไปสืบพระพุทธศาสนาไปเอาคัมภีร์พระไตรปิฎกในประเทศอินเดีย แล้วนำไปเผยแพร่ที่จีนตามที่มีในหนังสือเรื่องไซอิ๋วของไทย เรื่องนี้มีการเขียนเป็นสารคดีชื่อ พระถังซัมจั๋ง โดย นายเคงเหลียน ศรีบุญเรือง เคยอ่านนานมาแล้ว (ปัจจุบันมีผู้เอามาพิมพ์ใหม่) ท่านบอกว่าน่าจะมีคณะทัวร์นำจาริกตามรอยพระถังซัมจั๋งกันอีก

ผมเคยอ่านเรื่องพระถังซัมจั๋ง (เป็นราชทินนามที่แต่งตั้งโดยกษัตริย์จีน แปลว่าพระไตรปิฎกแห่งราชวงศ์ถัง) ฉบับของนายเคงเหลียน ศรีบุญเรือง ทำให้อยากรู้อยากเห็น เมื่อไปจีนได้มีโอกาสไปดูศิลาจารึกและเจดีย์บรรจุกระดูกของท่าน ครั้งนั้นได้ไปดูวัดหลายแห่ง ตั้งแต่ปักกิ่ง ซีอาน เซี่ยงไฮ้ กวางตุ้ง สัมภาษณ์พระหลายรูป กลับมาได้เขียนหนังสือเล่มหนึ่งชื่อ “ไปดูกิจการพระพุทธศาสนาในเมืองจีน” ตีพิมพ์เมื่อ พ.ศ.๒๕๒๙ เดิมจะใช้ชื่อ พุทธศาสนาในเมืองจีน แต่ไปซ้ำกับชื่อบทความของท่าน บ.ช.เขมาภิรัต อาจารย์ที่ผมเคารพจึงไม่ได้ใช้ชื่อนั้น

หนังสือเล่มนี้ ท่านเจ้าคุณพระมหาคณาจารย์จีนธรรมสมาธิวัตร (เย็นเต็ก) เจ้าอาวาสวัดโพธิ์แมนคุณาราม เจ้าคณะใหญ่จีนนิกายกรุณาเขียนคำนำให้ อาจารย์เสฐียร พันธรังษี ราชบัณฑิตเขียนคำวิจารณ์ให้ ท่านบอกว่ามีโอกาสควรไปตามเส้นทางที่พระถังซัมจั๋งเคยไปและเขียนใหม่เพิ่มเติมเรื่องพระถังซัมจั่ง พระโพธิธรรม (ตั๊กม้อ) ให้หนังสือหนากว่านี้ จากวันนั้นถึงวันนี้เป็นเวลาเกือบ ๔๐ ปีแล้ว ผมก็ไม่ได้ทำตามฝัน เมื่อมาฟังท่านอาจารย์ดุษฎีย้ำเรื่องนี้อีกทำให้คิดถึงคำแนะนำของอาจารย์เสฐียรในครั้งนั้น ปัจจุบันนี้ทางการจีนได้สร้างทางด่วนจรดภูเขาหิมาลัยตามเส้นทางที่พระถังซัมจั๋งเคยเดินทางด้วยเท้าและม้าแล้ว ทำให้น่าไปมาก แต่ก็เหมือนที่สุภาษิตไทยที่ว่า “เจอไม้งาม เมื่อขวานบิ่น” อายุเป็นเงื่อนไขสุขภาพไม่อำนวยแถมมีโรคโควิดระบาดอยู่ทั่วไปชาตินี้คงหมดโอกาสแน่ พบได้เพียงแค่เห็นต้นทางที่เมืองซีอานและปลายทางคือมหาวิทยาลัยนาลันทาที่อินเดียเท่านั้น

ขออภัยที่คำกลอนใช้คำว่า ตีน ซึ่งสมัยนี้ถือกันว่าหยาบไปหน่อย เมื่อเขียนถึงคำว่า ศีล คำที่ใช้สัมผัสได้ก็มี ตีน จีน ปีน เท่านั้น เคยอ่านเรื่องพระอภัยมณีท่านสุนทรภู่เขียนถึงชีเปลือยว่า “ประหลาดใจใยหนอไม่นุ่งผ้า จะเป็นบ้าแล้วหรือว่าถือศีล หนวดถึงเคราเข่าถึงนมผมถึงตีน ฝรั่งจีนแขกไทยก็ใช่ที”

ผมสุนทรทู่ (ทู่ แปลว่าไม่คม เป็นภาษาปักษ์ใต้ ถ้าภาษากลางใช้คำว่า ทื่อ เช่นมีดที่ไม่คมเรียกว่ามีดทื่อ) กลอนไม่คม ขออภัยด้วยครับ

อรุณ เวชสุวรรณ