ทำบุญไหว้พระมหายาน

เวลาไปทัศนศึกษาที่บ้านไหนเมืองไหนถ้ามีพระในพุทธศาสนาอยู่บ้างผมจะต้องไปนมัสการกราบไหว้สนธนาธรรมกับท่านเสมอ เพราะถือว่าเป็นมงคล (ในมงคล ๓๘ ประการ พระพุทธองค์ตรัสไว้ว่า “สมณานญฺ จ ทสฺนํ เอตมฺมํคลมุตฺตมํ – การได้เห็นสมณะ (ผู้สงบ) เป็นมงคลอันสูงสุด) ไม่ว่าบ้านเมืองนั้นจะนับถือพุทธศาสนาแบบหินยานหรือมหายานถือว่าพระท่านเป็นผู้สืบอายุพระพุทธศาสนา ท่านเป็นผู้ปฏิบัติดีปฏิบัติชอบ เราอย่าไปยึดติดในนิกาย

พุทธศาสนาแต่ละนิกายมีส่วนดีทุกนิกาย ความจำเป็นบางอย่างทำให้เกิดมีนิกาย มหายานเขาถือว่าเป็นยาน (พาหนะ) อันกว้างใหญ่ หีนยาน เขาว่าเป็นยานที่คับแคบ (หีน หมายถึงต่ำหรือคับแคบ เช่น “หีนเพศ” หมายถึงฆราวาสหมายถึงเพศที่ต่ำ ส่วน “อุตตมเพศ” หมายถึงเพศที่สูงเช่นพระสงฆ์) พระมหายานนุ่งกางเกง ใส่หมวก ใส่รองเท้าหุ้มส้น เพราะท่านต้องผจญภัย อยู่ในประเทศหนาว เช่นจีน มงโกเลีย ธิเบธ ญี่ปุ่น เกาหลี เวียดนาม การเดินทางของพระโพธิธรรม (ตั๊กม้อ) จากอินเดียไปเผยแผ่พุทธศาสนาในจีน ต้องฝึกวิชาหมัดมวยไว้ป้องกันตนเองจากคนนอกศาสนาหรือศาสนาอื่นที่ค่อยจ้องทำลาย จึงมีวิชามวยเส้าหลิน เป็นต้น

พุทธศาสนาแบบหีนยานซึ่งถือตามแบบเดิม นุ่งห่มไตรจีวร อย่างในไทย พม่า ศรีลังกา ลาว เขมรนั้น ประเทศแถบนี้เป็นประเทศร้อน ไม่มีอากาศหนาวจนติดลบอย่างในประเทศของพระมหายานดังกล่าวแล้ว ความจำเป็นทำให้การนุ่งห่มต้องแตกต่างออกไป แต่จุดใหญ่หรือจุดร่วมก็หวังพระนิพพานคือความสงบเหมือนกัน การนุ่งห่มหรือวัตรปฏิบัติต่าง ๆ เป็นเพียงจุดต่างเล็ก ๆ น้อย ๆ ถ้าเราถือนิกายมากยิ่งทำให้คับแคบ มีตัวตนที่สูงจนห่างไกลธรรมะ บางคนในไทยยังเป็นฝักฝ่าย เช่น ผู้เลื่อมใสพระธรรมยุติก็โจมตีพระมหานิกายว่าไม่เคร่งครัด ดีแต่พูด ไม่เป็นพระปฏิบัติถึงขั้นอรหันต์ ฝ่ายที่เป็นพวกถือข้างมหานิกายก็ว่าพระธรรมยุติที่อวดอุตริว่าเป็นพระอรหันต์ยังติดในสิ่งเสพติด มีหมากพลู บุหรี่ ข้างฝ่ายธรรมยุติก็ว่าสิ่งเหล่านั้นเป็นคิลานเภสัช ข้างมหานิกายก็ว่าคิลานเภสัชอะไรกัน มันเป็นของเสพติดให้โทษ บุหรีมีสารพิษอยู่ถึง ๔๐ ชนิด หมากพลูเล่าก็มีสารเสพติด มีสารกล่อมประสาท ติดกันจนหาวขากรรไกรค้าง เป็นพระต้องเว้นห่างจากเบญจกามคุณ ๕ คือไม่ติดในรูป รส กลิ่น เสียง โผฐัพพะธรรมารมณ์ใด ๆ ติดหมากปากเป็นกระโถน ยังติดในรสของสิ่งเสพติจนเลิกไม่ได้ จะเป็นอรหันต์อะไรกัน ฯลฯ ถ้าเราไปสนใจสิ่งปลีกย่อยเหล่านี้ก็ไม่ต้องนับถือพระกัน ทำให้จิตใจคับแคบ ถือแต่นิกายของตัว อาจารย์ของตัว เห็นหลวงพ่อคูณสูบยา นั่งยอง ๆ พูดมึง ๆ กู ๆ ก็ไม่นับถือท่านแล้ว ต้อง “เลือกมองส่วนดีที่มีอยู่” อย่างกลอนของท่านอาจารย์พุทธทาสว่าไว้

พระมหายานก็มีอะไรดี ๆ มากมาย เรื่องเซ็นเรื่องเดียวก็มีประโยชน์ต่อชีวิตอย่างเหลือคณานับ ฉะนั้น เห็นพระผู้สืบอายุพระพุทธศาสนาห่มจีวรเหลือง ๆ อันเป็นธงชัยของพระอรหันต์ก็ให้เคารพนับถือท่านไว้ก่อน แต่ต้องดูว่าเป็นพระหรือผู้สงบหรือไม่ ไม่ใช่เห็นสีเหลือง ๆ แล้วไหว้อาจจะไปเจอเข้ากับวัวก็เป็นได้ แต่ถ้าเป็นพระจริง ๆ แล้วถือว่าเป็นมงคล ผมคิดอย่างนั้นจริง ๆ เคารพทั้งพระธรรมยุต พระมหานิกาย ทั้งพระหินยานและพระมหายาน หลักธรรมต่าง ๆ ก็ศึกษาทุก ๆ ฝ่ายเท่าที่ศึกษาได้ ปฏิบัติเท่าที่ทำได้ ทำบุญทำนุบำรุงพุทธศาสนาเท่าที่ทำได้เข้าใจว่าแค่นี้ก็เป็นชาวพุทธแล้ว ใช่ไหมครับ

อรุณ เวชสุวรรณ